Αγαπητοί φίλοι,
Ξεκινώ ένα νέο οδοιπορικό αντιγράφοντας από το παλιό ημερολόγιο μου τα ταξίδια μνήμης στην Καππαδοκία, την οποία έχω επισκεφτεί πάνω από 50 φορές . Το καλοκαίρι του 1973 τρία νεότατα ζευγάρια, Πολιτάκια την πρώτο επισκεφτήκαμε, καθώς οι προπαππούδες, οι παππούδες και οι γιαγάδες μας ήταν γεννημένοι εκεί, της δικής μου οικογένειας στη Νίγδη. Θέλω τώρα να μοιραστώ μαζί σας αυτές τις θαυμάσιες μνήμες.
Η Καππαδοκία είναι η πατρίδα του Αγίου Βασιλείου, των χριστιανικών μύθων και παραδόσεων, των στρατηλατών δρακοκτόνων Αγίων Γεωργίου και Θεοδώρου, του βυζαντινού θρυλικού ήρωα Διγενή Ακρίτα του στρατηγού- αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά κ.α. βρίσκεται στο κέντρο της Μικράς Ασίας.
Η πρώτη οδική αρτηρία που ένωσε την Καππαδοκία με την δυτική Μικρά Ασία ήταν « Η Βασιλική Οδός» των Περσών. Ξεκινούσε από τα Σούσα της Περσίας και έφθανα στις Σάρδεις και την Έφεσο. Το 334 π.Χ κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Ο εξελληνισμός της περιοχής ξεκινά τον 3 π.Χ αιώνα. Από τους Αριάραθες ντόπιο ανεξάρτητο βασίλειο Περσικής καταγωγής οι οποίοι ως φιλέλληνες έστελναν τους βασιλόπαιδες να σπουδάζουν στην Αθήνα. Το 17 μ.Χ κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους και παρέμεινε από τις πλούσιες επαρχίες τους. Η Καππαδοκία ήταν από τις πιο εύφορες περιοχές της Μικράς Ασίας. Το 1082 πρώτοι οι Σελτζούκοι ιδρύουν το σουλτανάτου του Ρουμ, με πρώτη πρωτεύουσα το Ικόνιο, και δεύτερη σημαντική πόλη το 1174 την Καισάρεια. Στην διάρκεια των Σελτζούκων (11ος – 13ος αι) οικοδομήθηκαν η Νίγδη, η Άγκυρα, η Σεβάστεια κ.α. καραβάν σαραί, εμπορικά χάνια, κλειστές αγορές (μπεζεστένια), τζαμιά με συγκροτήματα μαυσωλεία, ιερατεία, πτωχοκομεία, αρκετά σώζονται έως τις μέρες μας. Μεταξύ 1243-1335 κατακτήθηκε από τους Μογγόλους. Από τον Σουλτάνο Σελίμ Α’ (1512-20) εντάχθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η Μικρασιατική ενδοχώρα γεωγραφικά είναι ένα ευρύτατο οροπέδιο. Στο κέντρο του υψώνεται ο χιονοσκεπής Αργαίος ( Erciyas) ύψους 4000 μ. Τους προϊστορικούς χρόνους ήταν ενεργό ηφαίστειο, η λάβα του κάλυψε απέραντες κοιλάδες, ο αέρας και η βροχή δρώντας καταλυτικά δημιουργήσαν μυριάδες κώνους. Στην κοιλάδα των Κοράμων, στην κοιλάδα Σοανδούς, και σε άλλες κοιλάδες. Μέσα στους κώνους αυτούς στεγάστηκαν λαξευτές βυζαντινές εκκλησίες και υπόσκαπτες κατοικίες.
Οι Έλληνες της Καππαδοκίας υπάγονταν στις Μητροπόλεις της Καισάρειας και του Ικονίου.
Με τους Σελτζούκους και την επικράτηση του Ισλαμισμού δυο θρησκευτικά τάγματα δερβίσηδων , οι Μπεκτασίδες και οι Μεβλεβίδες συντέλεσαν σταδιακά στον εξισλαμισμό της Μικράς Ασίας. Οι δερβίσηδες ήταν οπαδοί του Σουφισμού που ξεκίνησε ως μορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας με κύριο χαρακτηριστικό τον μυστικισμό. Το τάγμα των Μεβλεβίδων ιδρύθηκα από τον Τζελαλεντίν-ι Ρουμί στο Ικόνιο την πρωτεύουσα τους και σημαντικότατο εμπορικό, βιοτεχνικό και πολιτισμικό κέντρο. Ο χατζή Μπεκτάς ήταν ο ιδρυτής του τάγματος των Μπεκτασίδων και διαδόθηκε στον αγροτικό χώρο τον 13ο και 14ο αι.
Η Καππαδοκία ως το 1922 διοικητικά ήταν διηρημένη στους νομούς Άγκυρας που περιλάμβανε το βόρειο τμήμα της κεντρικής Μικράς Ασίας, ξεκινούσε από την Άγκυρα, απλωνόταν ανατολικά μέχρι την Καισάρεια και τα ελληνικά χωριά στους πρόποδες του Αργαίου. Ο νομός Ικονίου αποτελούνταν νότια από τις πόλεις και τις κωμοπόλεις Σίλλη, Ακσαράι, Πέρματα, Ακσεχίρ, Γκέλβερι (Καρβάλη), Σπάρτη, Βουρδούρι, Νίγδη, Αττάλεια, Αραβάνι, Γούρδονος, Φερτέκι, Τένεϊ (Τύανα), Ουλούαγατς, Μαλακοπή, Ποτάμια, Σινασός, Προκόπι, Νεάπολη (Νέβσεχίρ).
Στο νομό Άγκυρας εντάσσεται η πόλη της Άγκυρας, η Καισάρεια, Κίρσεχίρ, (Τalas), Άβανος, Ανδρονίκη, Κερμίρα, Ζιντζίρντερε (Φλαβιανά, Στέφανα, Μπουταλάσκη, Ταβλασούν, Αγιρνάς.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ ΥΠΟΣΚΑΠΤΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Η Καππαδοκία είναι ο τόπος όπου βίωσε ο Ορθόδοξος μοναχισμός και τα πολλά μοναστήρια.
Οι ανοιχτόχρωμοι κώνοι από πωρόλιθο είναι διάπλατα απλωμένοι στις πεδιάδες και αποτελούν το σήμα κατατεθέν τις αρχαίας Καππαδοκίας.
Στην καρδιά των βράχων, ο επισκέπτης περιηγείται λαξευμένους οικισμούς και εκκλησίες, τα οποία στα χρόνια του Βυζαντίου, αποδείχτηκαν αποτελεσματικά καταφύγια για τους χριστιανικούς πληθυσμούς, καθώς η περιοχή υπέφερε από τις συνεχείς Αραβικές επιδρομές. Στους περισσότερους κώνους βρίσκονται λαξευμένες οι κατοικίες των πιστών σχηματίζοντάς ολόκληρα χωριά.
