Μουταλάσκη (Talas)
Η Μουταλάσκη ήταν ένα από τα πλουσιότερα ελληνικά κεφαλοχώρια της Καππαδοκίας, χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του οροπεδίου Ζιντζίρντερέ, μπαλκόνι με θέα πανοραμική προς τον κάμπο της Καισάρειας. Ήταν η πατρίδα του Αγίου Σάββα. Οι κάτοικοι της την ονόμαζαν « Βερσαλλίες της Καππαδοκίας». Τέλη του 19ου αιώνα η Μουταλάσκη είχε στη Κάτω συνοικία απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου αρρεναγωγείο, παρθεναγωγείο και 4 εκκλησίες. Σήμερα σώζεται ο ναός της Παναγίας ως τζαμί.
Στην Άνω συνοικία στα υψόμετρα προς το χωριό Στέφανα (Resadiye) από τα τέλη του 19ου αιώνα στεγαζόταν το Αμερικανικό Κολλέγιο των Μισιονάριων με στόχο τον προσηλυτισμό των Ορθόδοξων. Εκεί βρισκόταν και το αρχοντικό Ωνάσογλου, προγονική εστία του Αριστοτέλη Ωνάση από το οποίο η γειτονιά ονομαζόταν Μαχαλάς Ωνάσογλου. Στην ίδια συνοικία στεγαζόταν τα δίπατο αρχοντικό της οικογένειας Ελματζόγλου, επίσης από την Μουταλάσκη ήταν η οικογένεια Ευστρατιάδη η οποία μετά την ανταλλαγή ίδρυσε στην Ελλάδα το εργοστάσιο κάμποτων «Μουταλάσκη» το οποίο αργότερα ενσωματώθηκε στην «Πειραϊκή Πατραϊκή». Η οικογένεια Γκιουλμπεκιάν εμπορεύονταν την φυσική βαφή «κιρμίζι» στην παγκόσμια αγορά. Χαρακτηριστικό της ευμάρειας της περιοχής είναι ότι το 1921 στη Μουταλάσκη υπήρχε νοσοκομείο.
Φλαβιανά (Zincirdere)
Διασχίζοντας την Μουταλάσκη και τα Στέφανα όπου οι Έλληνες κάτοικοι ήταν λεπτουργοί , ζωγράφοι και πετράδες, ανηφορίζοντας τον Αργαίο προβάλλουν τα Φλαβιανά. Στα νοτιοανατολικά βρισκόταν το μεγαλύτερο κέντρο λατρείας των Καππαδοκών , η Μονή του Τιμίου Προδρόμου, όπου έζησε ασκητής ο Άγιος Σάββας. Ήταν ένα μεγάλο οίκημα με δύο ναούς και την Ροδοκανάκειο Ιερατική Σχολή, που είχε προικοδοτήσει ο Θ. Ροδοκανάκης, με 5000 φράγκα τον χρόνο. Μεταγενέστερα στον περίβολο της Σχολής συστάθηκε κεντρικό Παρθεναγωγείο και Ορφανοτροφείο αρρένων και θηλέων, δωρεά προς την γενέτειρα του από τον Σιμεών Σινιόσογλου, μεγάλου προμηθευτή οσπρίων και εδωδίμων του Σουλτάνου Αμπουλχαμίτ του Β’. Η Μονή του Τιμίου Προδρόμου είχε ιαματικές ιδιότητες. Όσες οικογένειες είχαν φρενοβλαβή άρρωστο τον έφερναν για ολονύχτια παραμονή ελπίζοντας την θεραπεία του. Σήμερα από το κτιριακό συγκρότημα της μονής σώζεται μόνο το καμπαναριό της.
Το Παρθεναγωγείο των Φλαβιανών ήταν γνωστό καθώς εκπαίδευε μαθήτριες και από την ευρύτερη περιοχή της Καππαδοκίας.
Ταβλασούν
Εξοχικό χωριό μεταξύ της Κερμίρας (Aydınlar) και των Φλαβιανών μέσα σε περιβόλια και οπωροφόρα δέντρα. Σύμφωνα με τον Ν.Σ.Ρίζο στο βιβλίο του «Καππαδοκία» (1856) μας πληροφορεί ότι το χωριό επικοινωνούσε «δί’υπογείων οδών με την Μητρόπολιν Καισάρειαν». Το Ταβλασούν είχε δημοτικό Παρθεναγωγείο και Αρρεναγωγείο. Οι τουρκόφωνοι Έλληνες κάτοικοι του ήταν εύποροι. Ανάμεσα στα περιβόλια με τις μουριές βρισκόταν ο ναός του Αγίου Βασιλείου. Ο δεύτερος ναός, των Αγίων Θεοδώρων στην είσοδο του χωριού σήμερα είναι τζαμί. Από το Ταβλασούν καταγόταν ο Αριστείδης Πασάς Γιοργαντσόγλου, ήταν γερουσιαστής στην πρώτη βραχύβια Οθωμανική Βουλή επί Σουλτάνου Αμπουλχαμίτ του Β’. Ο ανιψιός του ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης αρχές του 20ου αιώνα εκλέχτηκε βουλευτής Αϊδινίου και Σμύρνης στην Οθωμανική Βουλή, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 διετέλεσε βουλευτής στην Βουλή των Ελλήνων.
Το μοναστήρι του Κερκεμέ, αφιερωμένο στην Παναγία Θεοτόκου και το Μοναστήρι Ταξιάρχ (των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων) στο χωριό Ταξιαρχ ήταν τα σημαντικότερα λατρευτικά κέντρα των Καππαδοκών. Ο δρόμος μέσα από περιβόλια του πεδινού χωριού Κεσί οδηγεί στον Ταξιάρχη, πλούσιο ορεινό χωριό στο δρόμο προς την Σεβάστεια, με τα μεγάλα πέτρινα καλοδιατηρημένα σπίτια, το μοναστήρι του Ταξιάρχη και η βιβλιοθήκη- δυο επιβλητικά πελώρια κτίρια – φαντάσματα στις μέρες μας, τα οποία συντηρούσαν από το 19ο αιώνα με τα εμβάσματα που έστελναν οι μετανάστες ξυλέμποροι και τεχνίτες της Καισάρειας, από την Κωνσταντινούπολη.
Γειτονικά, πάνω σε ύψωμα , ένα άλλο ωραίο και καλοδιατηρημένο ελληνικό χωρίο ήταν οι Άγιοι Ανάργυροι (Ağırnas), γενέτειρα του Σινάν (1489-1588), του μεγαλύτερου αρχιτέκτονα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ελληνόπαιδο του παιδομαζώματος.
