Μέλι το τονωτικό
Πριν από τη διάδοση της ζάχαρης, επί χιλιετίες το μέλι και το πετιμέζι αποτελούσαν τις γλυκαντικές ουσίες.
Το μέλι του Υμηττού, από την αρχαιότητα, φημιζόταν για το θυμαρίσιο άρωμά του, γι’αυτό ήταν περιζήτητο, όπως επίσης και το μέλι της Θάσου. Για το εκλεκτικό αυτό γλυκαντικό οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι η απόλαυσή του βοηθούσε να πλησιάζουν περισσότερο στους θεούς. Στο Βυζάντιο προτιμούσαν ιδιαίτερα το «άκαπνο» μέλι, εκείνο δηλαδή που έπαιρναν από τη κηρήθρα προτού καπνίσουν τις μέλισσες. Οι Βυζαντινοί συνήθιζαν να ετοιμάζουν ποτά που περιείχαν μέλι όπως το «οινόμελο» ή «κρασόμελο» από παλιό κρασί και μέλι σε αναλογία 1 δόση μέλι, 2 κρασί, ξυλάκι κανέλα και γαρύφαλλο, «μελίμηλο» με μέλι και μηλίτη, «υδρόμελο» κ.ά. Τα γλυκίσματα που παρασκεύαζαν με μέλι τα ονόμαζαν «μελιτηρά», «μελιτώματα» ή «μελίπηκτα». Το «καρυδάτο» (γλύκισμα με καρύδια και μέλι), τα «λαλάγγια» (λαλαγγίτες, λουκουμάδες), σβόλοι τηγανιτοί περιχυμένοι με μέλι αποτελούν γλυκίσματα τα οποία συνεχίζουν να παρασκευάζονται ως στις μέρες μας.
Το καλό μέλι έχει διαύγεια, είναι πυκνόρευστο, υπόξανθο, κιτρινωπό ή καστανοκίτρινο. Τόσο το χρώμα όσο και το άρωμά του εξαρτώνται από την προέλευσή του, από τα άνθη που συνέλεξαν οι μέλισσες το νέκταρ. Αν και ζωικό προϊόν, διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να υποστεί ζύμωση ή αποσύνθεση. Ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστό ότι η μέλισσα μόλις συμπληρώσει κάθε κυψελίδα της κηρύθρας με μέλι και καλύψει την επιφάνειά του με λεπτό στρώμα κεριού, για να εξασφαλίσει τη διατήρηση του, το εμβολιάζει με μια μικρή σταγόνα μυρμηκικού οξέως το οποίο παράγεται από τους αδένες που βρίσκονται στη ρίζα του κεντριού της. Με τον τρόπο αυτό το απολυμαίνει, θα λέγαμε, με τη δική της αντισηπτική ουσία.
Εύπεπτο, αρωματικό, ζωογόνο και ιαματικό, το μέλι, αποτελεί απαραίτητη καθημερινή τροφή, άμυνα οργανισμού των μικρών και μεγάλων. Το προσθέτουμε επίσης στα ροφήματα, στους ξηρούς καρπούς, στα γλυκίσματα, στις μαρινάδες για κρέατα και κοτόπουλα, ετοιμάζουμε σπιτικά δυναμωτικά σιρόπια.
Πατζαροσαλάτα
2 ξινόμηλα
3 παντζάρια
1 μπολ γιαούρτι 2%
1κ.γ αλάτι
Χυμό από 1 λεμόνι
Βράζουμε τα παντζάρια, τα ξεπλένουμε και τα τρίβουμε στον τρίφτη. Πλένουμε τα μήλα και τα περνάμε από χοντρό τρίφτη . Σε ένα μπολ βάζουμε τα τριμμένα μήλα και παντζάρια και προσθέτουμε το γιαούρτι. Ρίχνουμε το χυμό λεμονιού και το αλάτι. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά. Αφήνουμε τη σαλάτα στο ψυγείο για δύο ώρες και είναι έτοιμη για σερβίρισμα.
Γίγαντες στο φούρνο με μέλι και ρίγανη
• 450 γρ. γίγαντες
• 125 ml ελαιόλαδο
• 3 φλιτζάνια ντομάτες
• 2 κρεμμύδια, ψιλοκομμένα
• 500 ml νερό
• 3 κουταλιές της σούπας θυμαρίσιο μέλι
• 3 κουταλιές της σούπας αποξηραμένη ρίγανη
• 60ml ξύδι βαλσάμικο με θυμαρίσιο μέλι
• 2 κουταλιές της σούπας ντοματοπολτό
• Ξύσμα από μισό πορτοκάλι
• Αλάτι και πιπέρι
Αποβραδίς, μουλιάζουμε τα φασόλια σε άφθονο νερό, το πρωί τα στραγγίζουμε, τα βάζουμε σε μια μεγάλη κατσαρόλα με κρύο νερό και τα βράζουμε περίπου 1-1.5 ώρα. Σε 2 κουταλιές ελαιόλαδο σοτάρουμε το κρεμμύδι σε μέτρια φωτιά ώσπου να καραμελώσει (περίπου 15′). Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς. Βάζουμε τους γίγαντες σε ένα μεγάλο ταψί μαζί με 6 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, το κρεμμύδι, τις ντομάτες, το μέλι, τα ανακατεύουμε, κλείνουμε το ταψί με λαδόχαρτο και ψήνουμε περίπου 1-1/2 ώρες μέχρι οι γίγαντες να μαλακώσουν και να πήξει η σάλτσα τους. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε μισό ποτήρι νερό κατά το ψήσιμο για να μην κολλήσουν. 15’ πριν τους βγάλουμε από τον φούρνο, προσθέτουμε τη ρίγανη, το ξύδι, τον ντοματοπολτό, αλάτι και πιπέρι. Σερβίρονται κατά προτίμηση θερμοκρασία δωματίου
Φράουλα γλυκό κουταλιού
1 κιλό μικρές φράουλες
1 κιλό ζάχαρη
Το χυμό από 1 λεμόνι
1 μασουράκι βανίλια
2 ποτήρια νερό
Πλένουμε τις φράουλες, βγάζουμε το κοτσάνι τους, τις ξεπλένουμε και τις στραγγίζουμε. Βράζουμε τη ζάχαρη με το χυμό από ½ λεμόνι και 2 ποτήρια νερό. Όταν πλησιάζει να δέσει, ρίχνουμε τις φράουλες, την βανίλια, αφήνουμε να πάρει αρκετές βράσεις. Όταν βράζει το γλυκό κάθε που φουσκώνει, σηκώνουμε την κατσαρόλα από την φωτιά για να μην ξεχειλίσει. Μια κίνηση που επαναλαμβάνουμε αρκετές φορές μέχρι να δέσει η ζάχαρη. Τότε προσθέτουμε το χυμό από ½ λεμόνι. Κατεβάζουμε το γλυκό από την φωτιά και το αφήνουμε να κρυώσει. μέχρι να δέσει η ζάχαρη ξανά
