Ξύπνησα στις 7.00 και βγήκα στην αυλή, πήγα και ξάπλωσα στη σκιά, εκεί που ο φίστικος με τη ροδιά ένωσαν τα φύλλα. Τι είναι ο φίστικος; Μα κι εγώ δεν τον γνώριζα πριν 15 χρόνια. Δίχως αυτόν, λέει, δεν κάνουν οι φιστικιές φιστίκια στην Αίγινα και όπου αλλού. Ακίνητη, ρεμβάζω τον μικρόκοσμο αυτό το πρωινό, μήτε καφές, μήτε νερό δίπλα μου. Άνοιξα τα μάτια της ψυχής κι έστησα αυτί, ακούω τη φύση γύρω μου. Ένα τοσοδούλι σπουργιτάκι στη ροδιά «παίζει κουτσό» πηδώντας από κλαδάκι σε κλαδάκι. Οι μέλισσες έστησαν μικρή κηρύθρα όσο ένα καρύδι, στο ξύλο της πέργκολας και ζουζουνίζουν γύρω από την κληματαριά. Μια πεταλούδα χορεύει κυκλικά από το δενδρολίβανο στη δάφνη και τούμπαλιν. Περιστέρια και κάργιες στο διπλανό κτήμα με τις φιστικιές ψάχνουν βιαστικά κανένα σπόρο κι ύστερα χάνονται στις κορυφές στα δυο γέρικα κυπαρίσσια της παραδιπλανής αλάνας, για τη σύναξη που κάνουν πρωί – βράδυ σαν τις κεντρικές επιτροπές των κομμάτων. Τι να συζητούν άραγε τόσο σοβαρά, σκέφτομαι και χαμογελώ πονηρά.
Εγώ, παιδί του κέντρου της μεγάλης πρωτεύουσας, ήρθα και ζω στην νεοελληνική πρωτεύουσα, και ξεκαλοκαιριάζω στην πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Ό,τι γνωρίζω για τη ζωή στην ύπαιθρο το χρωστώ στη λογοτεχνία, το θέατρο, τον κινηματογράφο σκέφτομαι, και σηκώνομαι με θετική ενέργεια να φτιάξω τον πρώτο μου καφέ.
Με την έλευση του Αυγούστου το καλοκαιράκι οδεύει προς την τελική ευθεία. Ο μήνας αυτός είναι γνωστός και ως «Συκολόγος» από τα υπέροχα, γευστικότατα και υγιεινά σύκα. Άλλοι τον λένε και «Δριμάρη». Αλήθεια, θυμάστε τότε στα παιδικά μας χρόνια που μας νουθετούσαν οι μάνες μας να προσέχουμε τις Δρίμες. Μήπως ήταν φανταστικές φοβίες με υπόβαθρο τις μολύνσεις και τους ερεθισμούς που προκαλούν οι ελλιπείς συνθήκες υγιεινής.
Καθώς είναι μήνας πλούσιος σε γεννήματα και οπωροφόρα, με τον αγιασμό της πρωτομηνιάς ράντιζαν οι αμπελουργοί τ’αμπέλια και τα περιβόλια. Στις 6 Αυγούστου του «Χριστοσωτήρος» βάζουν κοφίνια γεμάτα σταφύλια ν’αγιαστούν στην λειτουργία και να μοιραστούν στους πιστούς. Στην Πόλη η τελετουργία αυτή συνεχίζει ως τις μέρες μας.
Παλαιότερα τότε που άνδρες και γυναίκες εργάζονταν δίχως να βαρυγκωμούν και η ξεκούραση ήταν συνώνυμη του θανάτου, οι νοικοκυρές στον αγροτικό χώρο και στις αστικές πόλεις, την Μικρά Ασία, την Πόλη και τον ελλαδικό χώρο, το καλοκαίρι είχαν περίσσιες έγνοιες, μια και έπρεπε να γίνουν διάφορες εργασίες για να συντηρηθούν διάφορα προϊόντα για τον χειμώνα. Παρασκεύαζαν ποικιλία από γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες από την μεγάλη ευφορία των καλοκαιρινών οπωρικών. Έκαναν λιαστά τα καλοκαιρινά λαχανικά για να μαγειρευτούν τον χειμώνα, επίσης σπιτικά μακαρόνια, κριθαράκι, τραχανάδες. Ετοίμαζαν την ετήσια σάλτσα από ώριμες ντομάτες με διάφορους τρόπους, σουρωτή, βραστή ή λιαστή.
Η μητέρα, σπουδαία νοικοκυρά, εκτός των άλλων συνήθιζε να διατηρεί σε μεγάλα γυάλινα βάζα, ολόκληρες ντομάτες στην άλμη, για να μαγειρέψει τον χειμώνα πιλάφι με ντομάτα, με ρύζι μακρύκοκκο, διάφανο, περσικό, μαγειρεμένο με βούτυρο Τραπεζούντας και γεύση φρέσκιας ντομάτας.
Τέλη Αυγούστου αρχίζει και η μετανάστευση των αποδημητικών πτηνών με πρώτα και καλύτερα τα ορτύκια που ξεκινούν κατά κοπάδια από τις στέπες της Ουκρανίας σιτεμένα αλλά και κουρασμένα όταν φτάνουν στην Θρακική Προποντίδα, προς μεγάλη χαρά των κυνηγών και των καλοφαγάδων, μεταξύ αυτών και της γράφουσας…
Εδώ και κάποια χρόνια έχουν εκλείψει και αυτά από το τραπέζι μας, καθώς ούτε κατεψυγμένα δε συναντώ στα σούπερμαρκετ…
Μελιτζανοσαλάτα Πολίτικη
3 μελιτζάνες φλάσκες (περίπου 1 ½ κιλό) με άσπρη ψίχα
1 ½ ποτ. ελαιόλαδο
χυμό από 1 λεμόνι
αλάτι
Ψήνουμε τις μελιτζάνες στα κάρβουνα ή στο γκαζάκι. Ρίχνουμε 1 ποτήρι λάδι σε μεγάλο μπολ. Όταν ψηθεί η πρώτη μελιτζάνα, την καθαρίζουμε με γρήγορες κινήσεις, αφαιρούμε τους σπόρους, την κόβουμε με ανοξείδωτο μαχαίρι σε μικρά κομμάτια, την σουρώνουμε για να φύγουν τα υγρά της και τη ρίχνουμε στο λάδι. Τη δουλεύουμε με ξύλινο κουτάλι, πάντα προς την ίδια κατεύθυνση. Καθαρίζουμε με τον ίδιο και τις άλλες μελιτζάνες, τις ρίχνουμε στο μπολ, ενώ συνεχίζουμε να δουλεύουμε τη μελιτζανοσαλάτα για αρκετή ώρα, προσθέτοντας διαδοχικά το υπόλοιπο λάδι και τον χυμό του λεμονιού. Όταν απορροφήσει όλο το λάδι και γίνει ομοιογενής μάζα, προσθέτουμε 1 πρέζα αλάτι και προαιρετικά 2 σκελίδες σκόρδο πολτοποιημένο. Αφήνουμε τη μελιτζανοσαλάτα για 2 ώρες στο ψυγείο. Σερβίρουμε τη σαλάτα γαρνιρισμένη με ψιλοκομμένο μαϊντανό.
Φασόλια χάντρες γιαχνί
1 κιλό φρέσκες χάντρες
3 κρεμμύδια ψιλοκομμένα
1 ποτ. ελαιόλαδο
3 ντομάτες αποφλοιωμένες και πολτοποιημένες
ζάχαρη, κανέλα, αλάτι, πιπέρι
Καθαρίζουμε, πλένουμε και στραγγίζουμε τις χάντρες. Ροδίζουμε το κρεμμύδι με το λάδι. Προσθέτουμε τις ντομάτες, αλάτι, πιπέρι, ζάχαρη και κανέλα. Όταν πάρει 2 – 3 βράσεις, ρίχνουμε τις χάντρες, 1 ποτήρι ζεστό νερό και ψήνουμε το φαγητό σε χαμηλή φωτιά. Σερβίρεται κρύο.
Χταπόδι σαλάτα
1 χταπόδι περίπου 2 κιλά
ελαιόλαδο
χυμό από 1 λεμόνο
2 κουταλιές ξύδι
1 κουταλάκι του γλυκού ρίγανη
3 πιπεριές Φλωρίνης ψητές
Βράζουμε το χταπόδι ώσπου να μαλακώσει καλά. Το σουρώνουμε, αφαιρούμε την πέτσα με τις βεντούζες να μείνει ολόλευκο. Κόβουμε τα πλοκάμια σε μικρές μπουκιές και τις ρίχνουμε στη σαλατιέρα. Χτυπάμε λάδι, λεμόνι, ξύδι και ελάχιστο αλάτι και περιχύνουμε το χταπόδι. Γαρνίρουμε με πιπεριές ξεφλουδισμένες, κομμένες κορδέλες, πασπαλίζουμε με ρίγανη και σερβίρουμε.
Λικέρ Βύσσινο
1 κιλό βύσσινο
1 κιλό ζάχαρη
50 γραμμάρια γαρίφαλα
2 ξυλάκια κανέλλα
300 γραμ. καθαρό οινόπνευμα (μπορούμε να αντικαταστήσουμε το οινόπνευμα με κονιάκι 5 αστέρων)
Αφαιρούμε τα κοτσάνια και πλένουμε τα βύσσινα. Τα στραγγίζουμε και τα βάζουμε σε γυάλινο βάζο μαζί με την ζάχαρη, κατά στρώσεις. Παίρνουμε μια γάζα βάζουμε μέσα τα γαρίφαλα και την κανέλλα, την δένουμε σε πουγκί και την βάζουμε στο βάζο. Αφήνουμε το βάζο εκτεθειμένο στον ήλιο περίπου για ένα μήνα να λιώσει η ζάχαρη. Τότε αφαιρούμε το πουγκί, ρίχνουμε το οινόπνευμα ή το κονιάκ. Μετά από 3 εβδομάδες το σουρώνουμε και είναι έτοιμο για κατανάλωση.
